top of page
Zdjęcie autoraDorota Jakubowska

Pająk krystaliczny.

Dzisiejszy wpis dotyczył będzie pająka krystalicznego, zwanego również pająkiem geometrycznym.


Postanowiłam, że będzie to pierwszy pająk, którego "wrzucimy na warsztat" ponieważ do jego wykonania potrzebna jest głównie słoma, której poświęcony był poprzedni wpis i która w tego rodzaju pająku tworzy całą, niesamowitą konstrukcję.



Pająki krystaliczne zbudowane są głównie ze słomy, którą zszywa się w różnej wielkości geometryczne "kryształy". Słomę tnie się na proste kawałki tej samej długości - jeśli chcemy rozbudować równomierną bryłę - lub różnej długości - żeby uzyskać inne figury.


Zazwyczaj podstawą tego pająka jest kwadrat. Na Lubelszczyźnie wielkość pająka krystalicznego określa się liczbą słomek znajdujących się w jednym boku podstawy pająka. Można zrobić pająka na "jedną słomkę", można też stworzyć bryłę na kilka lub kilkanaście słomek. Taki rozbudowany pająk potrafi zrobić ogromne wrażenie a jego wykonanie jest bardzo misterne i czasochłonne.


Moim zdaniem, sam układ słomek w pająku krystalicznym tworzy ciekawy efekt zdobniczy i osobiście bardzo lubię właśnie te pająki, które są ozdobione minimalistycznie.


Jednak ówczesną zasadą było stworzenie pająka jak najbardziej kolorowego, czasem wręcz pstrokatego. Wynikało to po pierwsze z chęci urozmaicenia wnętrza izby, po drugie te ozdoby powstawały zazwyczaj w okresach świątecznych, stanowiły więc rodzaj dekoracji a po trzecie, twórczynie rywalizowały ze sobą w zdobieniu pająków, stąd mnogość kolorów i ozdób. Należy tez pamiętać, że papier i bibuła w tamtych czasach były towarami luksusowymi, bogato zdobiony pająk świadczył zatem także o zamożności domowników.


Pojawiały się więc kolorowe pompony lub kwiaty z bibuły, przyczepiane na każdym rogu pająka a dół przystrajany był zwisającymi ogonkami z bibułkowych lub papierowych ozdób przeplatanych słomką. Można było również spotkać pająka krystalicznego zdobionego piórami, orzechami, jabłkami lub opłatkami złożonymi w formie tzw. "światów".



Pająk krystaliczny w domowej izbie wieszany był m.in. w celu zapewnienia ciągłość urodzaju przez jesień i zimę, aż do pierwszych, wiosennych zbiorów. W okresie Bożego Narodzenia pająk wieszany u powały, stanowił pierwowzór choinki.


Ponieważ niegdyś pomieszczenia w chatach nie były wysokie a pająk zazwyczaj miał wisieć w centralnym punkcie, to ozdoby te robiło się raczej szersze niż wysokie, żeby nie przeszkadzały w codziennych, domowych czynnościach. Chociaż kto wyższy z domowników otarł się głową o takiego pająka, uznawany był za szczęściarza, którego czeka powodzenie, zatem kontakt z pająkiem był dobrą wróżbą.


W późniejszym czasie pająki krystaliczne zaczęły zyskiwać coraz większe rozmiary, takiego pająka wieszano wtedy w tzw. "świętym kącie" w izbie.


Pająki krystaliczne są chyba moim ulubionym rodzajem pająków. Bardzo lubię etap układania i wyplatania tej ozdoby. Ekscytujące jest samo przebieranie palcami w miseczce z naciętymi słomkami. Polecam koniecznie wrzucić wysuszone słomki do ceramicznej miseczki i nasłuchiwać pobrzdękiwania słomek.


Mam nadzieję, że ten wpis zachęcił Was do wpuszczenia pająka pod swój dach i dlatego w ramach stypendium MKiDN przygotowałam dla Was instrukcję w formie filmików, na wykonanie pająka krystalicznego. Składa się ona docelowo z czterech części.


Dwie pierwsze dotyczą wyplatania pająka ze słomy, kolejne jego zdobienia. Na dole tego wpisu umieszczę linki do dwóch pierwszych części.

Przystępując do tworzenia swojego pająka należy pamiętać, że najczęściej wykorzystywano do niego słomę żytnią.


Jeśli zebraliśmy ją wcześniej i słoma wyschła, to przed przycinaniem słomek na naszego pająka, namoczmy słomę w ciepłej wodzie. Wystarczy jakieś 10-15 minut i słoma odzyska elastyczność, wtedy będziemy mogli bezpiecznie dociąć słomki, bez obaw, że się pokruszą. Słomki delikatnie wycieramy i zostawiamy w przewiewnym miejscu do wysuszenia.


Część pierwsza instrukcji zawiera nagranie dotyczące wykonania pajączka na "jedną słomkę", czyli jednego "kryształka".


Co to oznacza, opisałam powyżej, ale przypomnijmy:

  • Pająk krystaliczny, geometryczny, tworzony jest ze słomek, których układ przypomina kryształ lub figurę geometryczną.

  • Pająka takiego można rozbudowywać pod względem wielkości oraz ilości dodatkowych elementów.

  • Podstawą tego pająka jest kwadrat, jego wielkość wytycza ilość słomek, które znajdują się w boku tego kwadratu.

  • w filmiku pajączek stworzony jest z kwadratu, który w swoim boku ma jedną słomkę, oznacza to, że tworzymy pajączka "na jedną słomkę".

Potrzebne materiały:

  • 12 sztuk słomek na pająka "na jedną słomkę" i 52 sztuki słomek na pająka "na dwie słomki", przyciętych na równą długość. Ja swojego pająka tworzyłam ze słomek 5 cio centymetrowych i taką długość polecam na początek.

  • nić - najlepiej troszkę grubsza i bawełniana, jeśli nie macie, weźcie taką, jaka jest pod ręką.

  • igła - najlepsza będzie igła nieco dłuższa od długości słomki, będzie nam łatwiej przeciągać ją przez słomkę. Jeśli szyjemy pająka z dziećmi polecam kupić w pasmanterii plastikową igłę dziewiarską lub igłę do haftu - nie ma ostrej końcówki i świetnie się nada.

  • nożyczki.


W kolejnym wpisie dowiecie się czegoś o pomponach, którymi ozdabia się pająki oraz będą czekały na Was kolejne dwie części instruktażu. A tym czasem:




Zapraszam serdecznie do stworzenia pająka!






94 wyświetlenia0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

Comments


bottom of page